O skrzynkach antenowych przy makowcu i kawie
ręczna czy automatyczna?
Całkiem niedawno rozpoczęliśmy dyskusję o skrzynkach antenowych, tyle że w temacie contestowym.
Korzystając ze Świąt, zapachu choinki i zajadania się pysznym makowcem (dzieło mojej córki) podzielę się paroma spostrzeżeniami.
Okazja ku temu jest niezła ponieważ dzień przed wigilią otrzymałem w przesyłce nabyty drogą kupna tuner MFJ-971. Od prawie dwóch lat używam automatycznego tunera MFJ-929, więc jest możliwość porównania.
Temat traktuję raczej jako otwarty ponieważ tak się złożyło, że testuję nową skrzynkę na dosyć dobrze dostrojonej antenie.

Na początku powiem to co jak mantrę powtarzam przy różnych okazjach.

NAJLEPSZA SKRZYNKA TO BRAK SKRZYNKI I DOBRZE DOPASOWANA ANTENA

Życie jednak pokazuje, że nie zawsze może być tak pięknie.

Pierwsza uwaga jeżeli chodzi o sprzęt.
Ponieważ pogoda podła to pracuję z domu na IC-706 MkIIg i zamontowanych na balkonie antenach samochodowych AMPRO firmy Moonraker.
Aktualnie dysponuję zestawem tych anten na 80/40/20/17/17 i 6 metrów.
O 6 metrach nie będe tu pisał bo korzystam z niej raczej w samochodzie.
Anteny zamontowane są na uziemionym wysięgniku aluminiowym ok. 1 metra od konstrukcji budynku.
Mówię anteny, ale to oczywiście za każdym razem jest to jedna antena na konkretne pasmo.

Podstawą jest zestaw IC-706 + MFJ-929 i antena dla konkretnego pasma.
MFJ-929 jest sterowany przez Icoma, więc strojenie odbywa się naprawdę automatycznie.
Nie wszystko jednak jest takie cacy.
1. wszystkie anteny poza AMPRO40 dostrojone są do samochodu i w warunkach balkonowych strojenie idzie w kosmos.
2. Analizator wykazuje, że każda z tych anten ma impedancje ok 17 omów
3. Wszystkie anteny pracują dosyć wąsko i dopiero AMPRO 15 pokrywa całą szerokość pasma
4. Ze względu na pkt 3 skrzynka jest przydatna do strojenia na krańcach pasma.
5. Antena AMPRO 40 od pocżatku (fabrycznie) jest tak zestrojona, że jej rezonans w warunkach balkonowych wypada ok 7.072 kHz co przy szerokości pasma 60 kHz daje wystarczające dostrojenie w paśmie emisji cyfrowych, ale poza pasmem SWR leci gwałtownie do gory.

Gdzie tu miejsce dla ręcznej skrzynki gdy automat daje sobie radę całkiem dobrze.

Otóż o ile z IC-706 MFJ-929 pracuje bardzo dobrze to z FT-817 bez kabla interfejsu już tak nie bardzo. Wręcz czasami skrzynka informuje, że podawana jest za mała moc do zestrojenia anteny.
MFJ-971 został zakupiony do współpracy z FT-817ND w polu.
W sytuacji gdy człowiek zupełnie jak załoga Apollo-13 liczy każdy miliamper w terenie, żarłoczna prądowo MFJ-929 nie jest tym co tygrysy lubią szczególnie.
Kolejna przypadłość MFJ-929 (nie wiem, może to tylko mój egzemplarz).
Przy AMPRO 17 i AMPRO 15 skrzynka uparcie zestraja obie anteny na pracę w okolicach połowy częstotliwości nominalnej i oczywiście nie ma mowy o pracy.
Przy antenie AMPRO80 dla odmiany odbywa się kilkusekundowy koncert na wszystkich przekaźnikach tunera i często efektem jest dostrojenie z SWR ok 1.8-2.
Pomijam fakt, że AMPRO 80 to najgorsza z całej rodziny skądinąd bardzo udanych anten.
Nie wspominam o AMPRO 160 bo nie testowałem jej i chyba nie zamierzam.

FT-817 i pracę z terenu na razie zostawiamy i skupiamy się na IC-706, antenach AMPRO i obu skrzynkach: automatycznej i ręcznej.

Od razu zastrzeżenie:
Gdyby ktoś pytał co mają do tego emisje cyfrowe to mam nadzieję, że oświeci go stwierdzenie oczywistego faktu, że stroimy antenę na jednej częstotliwości, a pracujemy jednak na innej.

I od tego zacznę:
----------------
MFJ-929 stroi antenę na częstotliwości VFO. Ze względu na młe pasmo anten. Po rozpoczeciu nadawania mamy zamiast np. 1:1.2 SWR 1:1.3 lub wyższy (im dalej od rezonansu tym gwałtowniej rośnie niedopasowanie)

W przypadku ręcznej skrzynki możemy najpierw zestroić antenę na częstotliwości VFO, a potem w trakcie nadawania na częstotliwości o 2-3 kHz wyższej delikatnie skorygować dostrojenie. To nie jest możliwe w 929

Pasma 15 i 17 metrów
--------------------
MFJ-929 odpada na starcie, a MFJ-971 spokojnie dostrajamy antenę do radia

Inne
----
MFJ-929 precyzyjnie podaje częstotliwość, moc wychodzącą, SWR oraz włączone w obwód pojemność i indukcyjność.
MFJ-971 pokazuje tylko moc i SWR, zresztą wskaźnik jest malutki i trzeba mieć dobry wzrok.
Z drugiej strony MFJ-971 ma wskaźnik krzyżowy, pozwalający błyskawicznie zorientować się jaki mamy SWR.
Nalezy sobie samemu odpowiedzieć na pytanie: czy w każdej chwili potrzebujemy znać C i L zapiete do obwodu antenowego? Moim zdaniem - nie, a więc nie jest to wada 971.

Możliwość pominięcia skrzynki.
------------------------------
W MFJ-929 możemy wyłączyć zasilanie i skrzynka jest pominięta, w przypadku MFJ-971 nie ma takiej możliwości. Bardzo brakuje przełącznika BYPASS takiego jak w skrzynkach MFJ-904H (nawiasem mówiąc schematy 971 i 904H sa zgodne w 95%).
Prawdopodobnie pokuszę się o zamontowanie przełącznika i możliwość pracy bez skrzynki

Precyzja dostrojenia
--------------------
O tak. Tu MFJ-929 bije wszystko inne na głowę.
Przecież dostroi i spinacz i rurę kanalizacyjną i antenę do SWR 1:1.0 (w większości przypadków).
W przypadku ręcznej skrzynki taki wynik osiągniemy tylko w sytuacji gdy antena jest sama z siebie dostrojona do naszej częstotliwości. W innych przypadkach po prostu uda nam się zestroić antenę na jakiś tam minimalny SWR (czasem w okolicach 1:2.0)

Już słysze krzyk SWR-owych fetyszystów, że w takim razie MFJ-971 jest do d....
Otóż nie jest do d... tylko do współpracy z anteną i transceiverem. I daje nam informację o rzeczywistym stanie anteny.

Współpraca z wieloma antenami
-----------------------------
MFJ-929 ma możliwość podłączenia dwóch anten i wybierania pomiędzy nimi przełącznikiem
MFJ-971 takiej możliwości nie posiada.
I znów pytanie czy to wada?
IMHO nie. MFJ-971 to skrzynka do pracy terenowej, a wtedy rzadko rozpinamy kilka anten. Jeżeli już będziemy tak wyposażeni to założe się, że przy stacji będzie leżał przełącznik zapięty pomiędzy skrzynką i antenami.

Kultura pracy
-------------
Tu już moje czysto subiektywne odczucia.
NFJ-929 pracuje szybko i załatwia sprawę zestrajając z równym powodzeniem ANTENĘ, spinacz biurowy lub balustradę balkonu. Czasem trwa to dłużej i jest głośne, ale ogólnie siedzimy i czekamy, aż proces się zakończy. Tu operatorzy wojskowi mogą powspominać. Nie pamiętam przy którym sprzęcie były takie automatyczne skrzynki powodujące sporo hałasu.
MFJ-971 przypomniał mi czasy TS-520, FT-101 gdzie na wyjściu transceivera z końcówką lampową ręcznie dostrajało się obwody, najpierw na maksymalny odbierany sygnał, a potem na maksymalną moc lub minimalny prąd (Ech to były czasy bardzo szczęśliwy )

Osobom mniej wprawionym, kłopot może sprawić wybór indukcyjności. Po prostu przy ogólnie dopasowanych antenach nie widać szczególnych różnic pomiędzy jednym a drugim odczepem cewki.
Zapewniam, że błędny wybór widać natychmiast po naciśnięciu klucza. Antena po prostu nie da się dostroić.

Na koniec o pracy w terenie.
----------------------------
Tu MFJ-929 przegrywa wyraźnie, chyba że dysponujemy antenami idealnie zestrojonymi i skrzynka w ogóle nie jest nam potrzebna (patrz początkowe stwierdzenie o najlepszej skrzynce antenowej). Tylko, że wtedy nie ma po co zabierać w teren klamota MFJ-929.
Waży ok 1 kilograma, zajmuje miejsce w plecaku i musi ciągnąć trochę prądu. W terenie nie mamy go za dużo. Gdy dorzucimy kiepską współpracę z FT-817ND to ja nie widze sensu brania 929 w teren.
MFJ-971 potrzebuje zasilania tylko do podświetlenia miernika (przydatne, ale daje się bez tego żyć).
MFJ-971 jest mniejszy i lżejszy od 929, chociaż to nie jest jeszcze w 100% to co byśmy chcieli, czyli żeby nie ważył i nie zajmował miejsca.

I na koniec mały wodotrysk. MFJ-971 ma przełącznik zakresów 30 i 300W (MFJ 929 pracuje do 200W)
Jednak można przełączyć zworki i zmniejszyć zakres do 6W Forward - 1.2 W Reflected.
Przy 5 W z FT-817 to jest fajna sprawa rozciągnięcie wskazań na cała skalę.

Podsumowując: MFJ-929 ma swoje zalety i to niepodważalne, MFJ-971 ma mnóstwo zalet i swoisty urok pracy wesoły. Dodatkowo 971 ma wbudowany balun i możliwość podłączenia bezpośrednio fidera drabinkowego 300-450 omów, oraz podłączenia przypadkowej anteny drutowej (MFJ-929 tą ostatnią również dostroi)

Mam nadzieję, że uda mi się wywołać jakąś dyskusję, przerywając kolegom świąteczne obżarstwo.
Zjadłem makowiec, zabieram się za sernik bardzo szczęśliwy

Zdrowych i radosnych Świąt
Jurek
SP1JPQ & SO1D

P.S. Niestety nie miałem okazji (a żałuję) testować automatycznej skrzynki Elecrafta czy Icoma.
O LDG jakoś mi przez gardło i palce nie moze przejść


  PRZEJDŹ NA FORUM